Podatek od nieruchomości

/w /Autor

Podstawą prawną w zakresie podatku od nieruchomości jest ustawa z dn. 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych.

Opodatkowaniem podatkiem od nieruchomości objęte są:

  1. grunty
  2. budynki lub ich części
  3. budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej

Podatnikami podatku od nieruchomości są:

  1. właściciele
  2. użytkownicy wieczyści
  3. samoistni posiadacze
  4. w niektórych przypadkach – posiadacze zależni nieruchomości lub ich części stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego

Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstało zdarzenie powodujące władanie nieruchomością lub jej składnikami (wynika to z prawa własności, prawa użytkowania wieczystego, samoistnego posiadania lub posiadania zależnego).

Jeżeli obowiązek podatkowy wiąże się z istnieniem budowli albo budynku lub ich części to powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem.

Obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek.

Podatnicy podatku od nieruchomości składają informacje lub deklaracje do wójta (burmistrza, prezydenta miasta), właściwego ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania (tj. gruntów, budynków itp.). Wzory formularzy określa rozporządzenie Ministra Finansów.

Podstawa opodatkowania

  1. dla gruntów – powierzchnia
  2. dla budynków lub ich części – powierzchnia użytkowa;

  3. dla budowli lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – wartość, o której mowa w przepisach o podatkach dochodowych, ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego, stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji w tym roku, niepomniejszona o odpisy amortyzacyjne, a w przypadku budowli całkowicie zamortyzowanych – ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego.

Wysokość stawek podatku od nieruchomości określa rada gminy w drodze uchwały. Uwzględnia ona górne granice stawek określonych w Ustawie.

Kiedy i jak płaci się podatek od nieruchomości

Podatnicy płacą:

  1. osoby fizyczne: w 4 ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminach: do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego

  2. osoby prawne, jednostki organizacyjne oraz spółki niemające osobowości prawnej, jednostki organizacyjne Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, a także jednostki organizacyjne Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe: za poszczególne miesiące w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego do 15. każdego miesiąca, a za styczeń do dnia 31 stycznia

W przypadku gdy kwota podatku nie przekracza 100 zł, podatek jest płatny jednorazowo w terminie płatności pierwszej raty.

Podatek od nieruchomości można zapłacić przelewem na rachunek organu podatkowego lub gotówką w kasie. W przypadku osób fizycznych podatek może być również pobrany w drodze inkasa.

Zasiedzenie nieruchomości

/w /Autor

Zasiedzenie to sposób nabycia własności na skutek upływu czasu.

Warunkiem zasiedzenia prawa własności nieruchomości jest m.in. jej nieprzerwane samoistne posiadanie.

Kto jest samoistnym posiadaczem?

Zgodnie z KC art. 336 posiadaczem samoistnym jest ten, kto włada rzeczą jak właściciel. Z kolei, posiadaczem zależnym jest ten, kto włada rzeczą jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo łączące go z daną rzeczą.

Dla oceny, czy posiadacz włada nieruchomością jak właściciel ważna jest również wewnętrzna chęć władania nieruchomością w ten sposób. Za przejawy woli można uznać:

  • płacenie podatków związanych z posiadaniem nieruchomości lub opłat z tytułu użytkowania wieczystego,

  • wskazywanie w dokumentach, umowach, oświadczeniach siebie jako właściciela nieruchomości,

  • wytyczenia granic i ogrodzenie danej nieruchomości.

Długość czasu jaki musi upłynąć do nabycia nieruchomości uzależnione jest od tzw. dobrej lub złej wiary.

Czas niezbędny jaki musi upłynąć do zasiedzenia nieruchomości wynosi 20 lat (dla posiadacza będącego w dobrej wierze) lub 30 lat (dla posiadacza będącego w złej wierze).

Co oznacza dobra i zła wiara?

Dobra wiara oznacza, że posiadacz jest przekonany, że przysługuje mu prawo własności nieruchomości.

Zła wiara oznacza, że posiadacz wie, że nie jest właścicielem nieruchomości lub nie zdaje sobie z tego sprawy z powodu nie dołożenia należytej staranności.

Fakt zasiedzenia musi być potwierdzony orzeczeniem sądowym. W tym celu niezbędne jest złożenie do sądu wniosku o stwierdzenie zasiedzenia własności nieruchomości. Od wniosku pobierana jest stała opłata, niezależnie od wartości nieruchomości, w wysokości 2.000 zł. Możliwe jest zwolnienie z opłaty sądowej.

Zmiany w użytkowaniu wieczystym

/w /Autor

Zgodnie z Ustawą z dn. 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkalne w prawo własności tych gruntów, od 1 stycznia 2019 r. prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkalne przekształca się w prawo własności tych gruntów.

Jakich gruntów dotyczy ustawa?

Nieruchomości zabudowane wyłącznie budynkami:

  • mieszkalnymi jednorodzinnymi,

  • mieszkalnymi wielorodzinnymi, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne,

  • o których mowa powyżej wraz z budynkami gospodarczymi, garażami, innymi obiektami budowlanymi lub urządzeniami budowlanymi, umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych.

Z dniem przekształcenia obiekty budowlane i urządzenia budowlane stają się częścią składową tego gruntu.

Co w sytuacji, gdy na gruncie znajdują się także obiekty budowlane i urządzenia budowlane, inne niż wymienione w ustawie?

W takiej sytuacji można skorzystać z wcześniejszych przepisów lub podzielić działkę i zastosować nowe zasady.

Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości wydzielonej z tego gruntu następuje z dniem:

  • założenia księgi wieczystej dla tej nieruchomości, albo

  • wyłączenia z istniejącej księgi wieczystej gruntu niespełniających powyższych warunków.

Jakich gruntów nie dotyczy ustawa?

Przepisów ustawy nie stosuje się do gruntów:

  • zabudowanych na cele mieszkaniowe, położone na terenie portów i przystani morskich,

  • oddanych w użytkowanie wieczyste na podstawie ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości.

Niezbędne dokumenty

Podstawę ujawnienia prawa własności gruntu w księdze wieczystej oraz ewidencji gruntów i budynków stanowi zaświadczenie potwierdzające przekształcenie.

Wzory dokumentów oraz informacje dotyczące przekształcenia można znaleźć na stronie Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju pod adresem:
http://www.miir.gov.pl/strony/zadania/gospodarka-nieruchomosciami/przeksztalcenie

Przez kogo wydawane jest zaświadczenie?

Zaświadczenie wydawane jest przez:

  • starostę wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej – w przypadku gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa,

  • dyrektora oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa lub dyrektora oddziału regionalnego Agencji Mienia Wojskowego – w przypadku gruntów, w stosunku do których prawo własności wykonują te podmioty,

  • odpowiednio wójta (burmistrza, prezydenta miasta), zarząd powiatu albo zarząd województwa – w przypadku gruntów stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego,

  • dyrektora Zarządu Zasobów Mieszkaniowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji – w przypadku gruntów, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonuje ten podmiot.

Właściwy organ wydaje zaświadczenie:

  • z urzędu – nie później niż 12 m-cy od dnia przekształcenia, albo

  • na wniosek właściciela – w terminie 4 m-cy od dnia otrzymania wniosku, albo

  • na wniosek właściciela lokalu uzasadniony potrzebą dokonania czynności prawnej mającej za przedmiot lokal albo właściciela gruntu uzasadniony potrzebą ustanowienia odrębnej własności lokalu – w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku.

W zaświadczeniu potwierdza się przekształcenie oraz informuje o obowiązku wnoszenia rocznej opłaty przekształceniowej, wysokości i okresie wnoszenia tej opłaty, a także możliwości wniesienia opłaty jednorazowej.

Jeśli właściciel nie zgadza się z informacją zawartą w zaświadczeniu, istniej możliwość złożenia wniosku o ustalenie wysokości lub okresu wnoszenia opłaty w terminie 2 m-cy od dnia doręczenia zaświadczenia.

Wysokość opłat

Wysokość opłaty jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby w dniu przekształcenia.

Opłatę wnosi się do 31 marca każdego roku. Istnieje możliwość rozłożenia opłaty na raty lub wyznaczenie innego terminu, nieprzekraczającego danego roku kalendarzowego.

Właściciel gruntu jako osoba fizyczna wnosi opłaty przez okres 20 lat od dnia przekształcenia.

Właściciel gruntu będący przedsiębiorcą może w terminie 3 m-cy od dnia przekształcenia złożyć właściwemu organowi oświadczenie o zamiarze wnoszenia opłat przez okres:

  • 99 lat, licząc od dnia przekształcenia – jeżeli stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu przekształcenia wynosi 1 %, albo

  • 50 lat, licząc od dnia przekształcenia – jeżeli stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, wynosi 2%, albo

  • 33 lat, licząc od dnia przekształcenia jeżeli stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, wynosi 3%, albo

  • w którym suma opłat nie przekroczy wartości rynkowej nieruchomości stanowiącej podstawę ustalenia opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego – jeżeli stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, jest wyższa niż 3%

Wysokość opłaty jednorazowej odpowiada iloczynowi wysokości opłaty obowiązującej w roku, w którym złożono zamiar wniesienia opłaty jednorazowej, oraz liczby lat pozostałych do upływu okresu.

Po wniesieniu wszystkich opłat lub opłaty jednorazowej właściwy organ wydaje z urzędu zaświadczenie o wniesieniu opłat albo opłaty jednorazowej, które właściciel załącza do wniosku o wykreślenie w dziale III księgi wieczystej wpisu roszczenia o opłatę.

Wysokość opłaty pobieranej za wniosek o wykreślenie:

  • 250 zł w przypadku wniesienia opłaty jednorazowej,

  • 75 zł w pozostałych przypadkach.